Agroturystyka, jako forma wypoczynku na terenach wiejskich, cieszy się w Polsce rosnącą popularnością zarówno wśród turystów, jak i rolników poszukujących dodatkowego źródła dochodu. Jednak prowadzenie działalności agroturystycznej – niezależnie od jej skali – wiąże się z określonym ryzykiem, które warto i należy objąć odpowiednim ubezpieczeniem. Wybór właściwego ubezpieczenia agroturystyki zależy przede wszystkim od formy prawnej prowadzenia działalności – czy ma ona miejsce w ramach gospodarstwa rolnego, czy też została zarejestrowana jako działalność gospodarcza.
Agroturystyka jako część gospodarstwa rolnego
Jeśli agroturystyka prowadzona jest w ramach gospodarstwa rolnego, bez rejestracji działalności gospodarczej, a właściciel przyjmuje do gości do maksymalnie 5 pokojów jednocześnie, mamy do czynienia z tzw. działalnością agroturystyczną rolnika. Zgodnie z obowiązującymi przepisami (m.in. ustawą o swobodzie działalności gospodarczej), taka forma działalności nie wymaga wpisu do CEIDG i może być prowadzona przez osoby ubezpieczone w KRUS.
Zakres ubezpieczenia agroturystyki prowadzonej przez rolnika
W tym przypadku podstawą ochrony jest:
- Obowiązkowe ubezpieczenie OC rolnika rozszerzone o OC usług agroturystycznych – obejmuje szkody wyrządzone osobom trzecim w związku z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, w tym również szkody poniesione przez gości agroturystycznych (np. upadek na śliskim podwórku).
- Ubezpieczenie budynków rolniczych od ognia i innych zdarzeń losowych – obowiązkowe, jeśli budynki przekraczają 20 m² powierzchni.
- Dobrowolne ubezpieczenie mienia ruchomego – np. wyposażenia pokoi, kuchni letnich, rowerów dla gości itp.
- Rolnik powinien również rozważyć wykupienie dodatkowego OC w życiu prywatnym oraz ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW) dla gości – zwłaszcza jeśli oferuje aktywności takie jak jazda konna, spływy kajakowe czy zajęcia warsztatowe.
Agroturystyka jako działalność gospodarcza
Jeśli właściciel gospodarstwa:
- przyjmuje gości do więcej niż 5 pokoi jednocześnie,
- oferuje usługi SPA, organizację imprez, wynajem sprzętu sportowego itp.,
- lub działa w sposób ciągły i zorganizowany, przekraczający ramy „działalności prywatnej”,
to mamy do czynienia z działalnością gospodarczą, która wymaga rejestracji w CEIDG lub KRS, zgłoszenia do ZUS oraz prowadzenia odpowiedniej ewidencji.
Jaki zakres ubezpieczenia agroturystyki w przypadku działalności gospodarczej?
W takim przypadku rolnik staje się formalnie przedsiębiorcą prowadzącym usługi turystyczne – a to zmienia katalog dostępnych i wymaganych ubezpieczeń. Niezbędne będą:
- Ubezpieczenie OC działalności gospodarczej – chroni przed roszczeniami klientów i osób trzecich, które doznały szkody na terenie obiektu.
- Ubezpieczenie mienia firmy – obejmujące budynki, wyposażenie, urządzenia i sprzęt, może to być np. ubezpieczenie drogiego sprzętu fotograficznego którym wykonujemy zdjęcia promujące nasz biznes.
- Opcjonalnie ubezpieczenie od utraty dochodu – szczególnie istotne przy sezonowości działalności.
- Również opcjonalnie ubezpieczenia pracownicze, jeśli właściciel zatrudnia personel.
Warto dodać, że w przypadku działalności gospodarczej obowiązkowe OC rolnika nie obejmuje szkód powstałych w związku z tą działalnością – konieczne jest więc zawarcie odrębnych umów.
Rekomendacje i dobre praktyki
- Analiza ryzyka – przed wyborem ubezpieczenia agroturystyki warto dokonać rzetelnej analizy zagrożeń charakterystycznych dla konkretnego obiektu (np. obecność zwierząt, elementów wodnych, aktywności rekreacyjnych).
- Konsultacja z agentem ubezpieczeniowym – najlepiej takim, który zna specyfikę agroturystyki i odróżnia gospodarstwo rolne od pensjonatu.
- Regularna aktualizacja polis – wraz z rozwojem oferty lub zwiększeniem liczby gości, należy aktualizować zakres ochrony.
- Dokumentacja szkód – w przypadku zdarzenia losowego szybkie i dokładne udokumentowanie szkody znacząco ułatwia wypłatę odszkodowania.
Forma prowadzenia działalności agroturystycznej – czy w ramach gospodarstwa rolnego, czy jako działalność gospodarcza – ma zasadnicze znaczenie dla doboru właściwego ubezpieczenia agroturystyki. O ile rolnicy działający na niewielką skalę mogą korzystać z ochrony w ramach obowiązkowego OC rolnika rozszerzonego o OC usług agroturystycznych, o tyle osoby prowadzące agroturystykę na zasadach komercyjnych muszą zadbać o pełne ubezpieczenie firmy.
Brak właściwej ochrony ubezpieczeniowej może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych, zwłaszcza w przypadku roszczeń cywilnych ze strony gości. Dlatego warto podejść do tematu odpowiedzialnie – nie tylko z myślą o bezpieczeństwie, ale również o profesjonalnym wizerunku swojej oferty turystycznej.